13 Haziran’da başlayan İran-İsrail savaşı, Türkiye’nin gübre pazarını ciddi şekilde etkiledi. Çatışma bölgesi, küresel gübre üretimi açısından kritik öneme sahip ülkelere ev sahipliği yapıyor. Kimyasal gübre hammaddelerinin %90’ından fazlasını ithal eden Türkiye’de, sevkiyat kısıtlamaları nedeniyle fiyatlar fırladı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, “Nakliye güzergahlarındaki kısıtlamalar, bu ülkelerden gübre veya hammadde tedarik eden ülkelerde fiyatları artırdı. Türkiye’nin gübre pazarı da olumsuz etkilendi.” dedi.

Üre gübresi en büyük artışları yaşadı. Fiyatı aylık %38,5 artarak 19.635 TL’den 27.192 TL’ye çıktı. Yıllık artış %99,4’e ulaştı. DAP gübresi %12,9 (30.521 TL), 20.20.0 kompoze gübresi %10,7 (19.198 TL), amonyum sülfat %6 (11.768 TL) ve amonyum nitrat %3,1 (13.294 TL) arttı. Yıllık artışlar %34,7 ile %48,8 arasında değişti.

YILLIK YEM ARTIŞI %30

Girdi fiyatlarındaki artışlar gübrenin ötesine geçti. Bayraktar’ın verilerine göre, dizel (litre başına 49,89 TL, yıllık %15,1), elektrik (+%47) ve hayvan yeminin (+%30) çiftçilerin üretim maliyetlerini artırdığı görüldü. Bu artışlar, Nisan ayındaki don ve ardından gelen kuraklığın ardından buğday ve arpa verimini düşürmesinin ardından geldi. Bayraktar, “Daha önce gübre temin edemeyen çiftçiler bu fiyatlardan gübre almak zorunda kalacak, ancak çoğu bunu karşılayamayacak.” uyarısında bulundu. Bu durum, yakında gübrelenecek mısır, ayçiçeği ve pirinç gibi ürünlerde ek verim kayıplarına yol açarak tarımsal üretime verilen zararı daha da artırıyor.

TZOB Başkanı, çiftçilere destek çağrısında bulunarak, “Başta gübre olmak üzere artan girdi maliyetleriyle boğuşan çiftçilerimize destek olmak hayati önem taşıyor. Bu kapsamda 2025 destek paketlerinde temel desteklerin artırılması gerekiyor.” dedi.